Naaktrecreatie

Wat is naaktrecreatie?

Naaktrecreatie is het bloot doorbrengen van de vrije tijd, wat zo’n 2,5 miljoen Nederlanders wel eens doen. Op een naaktstrand aan de kust bijvoorbeeld, bij een meertje in het binnenland, op vakantie of lekker in de eigen achtertuin. Het geeft een heerlijk vrij gevoel om water en wind op je blote vel te voelen, en er zijn ook een hoop praktische voordelen: geen plakkerige badkleding na het zwemmen, geen omkleedtrucs met een handdoek op het strand, je hoeft minder bagage mee te sjouwen, je wordt streeploos bruin, hebt op campings gezamenlijke douches, dus geen geklungel met krappe douchehokjes, en het is ontzettend handig met kleine kinderen.

Verschillende termen

Naturisme, nudisme, naaktlopen… Het beestje heeft in de loop van de jaren verschillende namen gekregen. Vroeger was er een strikt verschil tussen naturisme en nudisme. Naturisme hield in dat bloot echt je levensstijl was, dat je duurzaam en met veel aandacht voor de natuur leefde. Nudisme daarentegen stond voor mensen die bloot waren om het bloot zijn, voor het praktische gemak. En dan waren er nog mensen die zich in beide termen niet herkenden. Zij bestempelden hun voorliefde bijvoorbeeld als 'naaktlopen', of – nog voorzichtiger – spraken alleen van "naar het naaktstrand en de blotebillencamping gaan" Naaktrecreatie was de overkoepelende term voor al deze uitingen. Tegenwoordig bekijken we liever wat de grote gemene deler van al deze invalshoeken is: mensen die het prettig vinden om bloot te zijn en daar zelf keuzes in maken. Daarbij maakt het niet uit in welk hokje je dat stopt.

Andere sfeer

Voor een locatie waar je uit de kleren mag, kiezen naaktrecreanten doorgaans heel bewust. De sfeer op blootbestemmingen is daardoor opvallend prettig: mensen groeten elkaar nog, gooien hun afval daar waar het hoort zodat de omgeving schoon blijft, gaan respectvol met elkaars spullen om, en houden soms een oogje in het zeil zonder dat je daar expliciet om hebt moeten vragen. Er gelden normen en waarden die in het alledaagse leven niet meer vanzelfsprekend zijn, maar die je verblijf nét dat extra ontspannen gevoel geven.

Je blootgeven

Als je bloot bent onder andere mensen, geef je je ook figuurlijk bloot. Met name de eerste keer is dit best even spannend, maar je zal zien dat iedereen wel vetrolletjes, littekens en andere zaken heeft waarover hij onzeker is. Daardoor valt bij iedereen het masker af en krijg je volledig de gelegenheid om jezelf te zijn.

De wet in Nederland

Nederland is één van de weinige landen waar naaktrecreatie in het openbaar wettelijk is toegestaan. Dit is vastgelegd in artikel 430a van het Wetboek van Strafrecht, dat in 1986 mede op initiatief van NFN tot stand is gekomen.

Artikel 430a

Hij die zich buiten een door de gemeenteraad als geschikt voor ongeklede openbare recreatie aangewezen plaats, ongekleed bevindt op of aan een voor het openbaar verkeer bestemde plaats die voor ongeklede recreatie niet geschikt is, wordt gestraft met geldboete van de eerste categorie.

Kort samengevat mag je bloot zonnen op:

- plaatsen die hiervoor door gemeenten zijn aangewezen (de officiële naaktstranden).
- plaatsen die hiervoor geschikt zijn.

Hier volgt ook uit dat gemeentes wel plekken voor naaktrecreatie kunnen aanwijzen, maar naaktrecreatie niet kunnen verbieden. Uiteraard moet de plek dan wel “geschikt” zijn. Het is uiteindelijk aan de rechter hierover uitspraak te doen als handhaver en recreant over de geschiktheid van de locatie van mening verschillen.

Alle stranden in Nederland op deze website zijn óf aangewezen óf geschikt. De geschikte stranden worden vaak al jarenlang bezocht door grotere aantallen naaktrecreanten en de omstandigheden zijn in die periode niet of weinig veranderd. Om onduidelijkheid te vermijden, stimuleert NFN gemeentes en strandbeheerders stranden een officiële status te geven en/of duidelijk te markeren en bekend te maken.

Wanneer is een plek geschikt?
Van najaar 2013 tot januari 2016 vochten bezoekers van de ligweide in de Delftse Hout met (juridische) steun van NFN een principiële strijd uit via de rechter. Principieel, omdat naaktrecreatie van de één op andere dag werd verboden om redenen die weinig met naaktrecreatie te maken hadden. Uiteindelijk zijn alle bekeurden vrijgesproken. De zaak liep zelfs tot de Hoge Raad. Deze formuleerde duidelijke criteria waaraan je de geschiktheid kan toetsen:

- de maatschappelijke opvattingen rond naaktrecreatie (en eventuele veranderingen hierin);
- ongevraagde of ongewilde confrontatie met naaktrecreanten;
- verstoring van de openbare orde.

Gebruik je gezond verstand

In principe kan dus elke recreant zelf bepalen of een plek geschikt is om bloot te zonnen of een boekje te lezen. Of om bloot te wandelen (want hierover is sinds 2016 ook jurisprudentie). Enkele tips (volgend uit bovengenoemde criteria) bij het bepalen van een geschikte plek zijn:

Bedenk of de plek, het tijdstip of de weersomstandigheden logisch zijn om bloot te gaan.
Sommige mensen vinden het fijn om ongekleed te wandelen. Bedenk ook dat een wandelpad het ene moment wel geschikt is en het andere moment niet (bijvoorbeeld bij grote drukte). Bepaal dus telkens opnieuw de geschiktheid als je bloot gaat wandelen.
Vermijd plaatsen die aan een weg of pad liggen waar anderen voorbijkomen (en voor wandelaars: vermijd drukke wandelpaden of knooppunten).
Het helpt als je met meerderen bent. Recentelijk is een alleengaande wandelaar niet bekeurd volgens artikel 430a WvS, maar volgens artikel 239 WvS (zedenmisdrijven). Het blijkt dat de politie eerder aan zeden denkt dan aan naaktrecreatie als je alleen bent, met name als er kinderen in de buurt zijn.
(voor wandelaars) Trek je kleren uit als er geen geklede recreanten in het zicht zijn. Vermijd ook andere wandelaars en sla eventueel iets om als je toch anderen tegenkomt. Andere recreanten verwachten geen blote wandelaars. Gedraag je daarom respectvol als je geklede tegenliggers tegenkomt en geef desgevraagd aan waarom je daar bloot bent. Vermijd discussies.

Toch bekeurd?

Wanneer hier klachten over komen, kunnen agenten of boa’s je bekeuren. Zij doen dit vaak te goeder trouw, omdat zij dan van mening zijn dat je alleen bloot mag recreëren op plekken die hiervoor zijn aangewezen. De wetgeving uitleggen aan hen wil wel eens helpen, maar vaak komt toch een bekeuring op de mat. Ben je het hiermee niet eens, dan betaal je de bekeuring niet. De zaak komt dan voor en de rechter beslist of jouw plek geschikt was voor naaktrecreatie.
Denk je dat je onterecht bekeurd bent, dan geeft NFN je graag advies (info@nfn.nl).

Bloot in je tuin of op balkon?

Artikel 430a WvS regelt bloot op openbare plaatsen, dus bijv. op het strand of aan een meer. Of in een bos. Op alle plekken, die voor het publiek toegankelijk zijn. En daar valt je eigen tuin of eigen balkon dus niet onder.

Het gaat alleen te ver om te stellen dat je dus altijd bloot kan in je tuin of op je balkon. En dat kan zijn, bijv. wanneer je bloot bent in je tuin aan een (drukke) weg in het zicht van anderen die hier aanstoot aan nemen (en vervolgens je hierop aanspreken en/of naar de politie gaan).
Er zijn NFN gevallen bekend dat politie zich beriep op artikel 239 WvS, waarin de schennis van eerbaarheid is geregeld. Dit artikel van toepassing op openbare plaatsen, maar ook “op een niet openbare plaats, indien een ander daarbij zijns ondanks tegenwoordig is” (lid 3 art. 239 WvS).

Bij NFN zijn geen gevallen bekend van mensen die bekeurd zijn, omdat zij bloot zonden in hun eigen tuin of op balkon. Wel weten wij dat blootrecreanten soms een wijkagent op bezoek kregen na klachten van buren. Als agenten je sommeren om niet meer bloot in je tuin te zijn, vraag hen dan wel altijd op welke grond (wetsartikel) ze dit doen. En realiseer je dat een heel principiële houding (“ik bepaal wat er op mijn plek gebeurt”) juridisch niet altijd houdbaar is en vaak ook niet leidt tot een goede verstandhouding met je buren.

Het is dus zaak om hier verstandig en zinnig mee om te gaan. Als je bloot in je tuin of op balkon niet of nauwelijks zichtbaar bent, dan lijkt er weinig aan de hand. In andere gevallen zou je je buren kunnen polsen en eventueel afspraken met hen maken. Of de plek waar je bloot gaat heel goed afschermen. En soms moet je helaas concluderen dat vanwege het open zicht van veel (boven)buren, lekker bloot zonnen in je tuintje of op je balkon geen haalbare kaart is.

Belangenbehartiging

Naaktstrand

NFN bestaat 60 jaar